Kanatami katimayiit hapkununga Nutaqanun uvalu Inulgamiqnun Uqaqtiuyut Akhuuqhaiyut Angikliyuumiqlugu Ilihimanik hapkuninga UNCRCkunik


TORONTmi (Hikutirvia 20, 2017) - Ublumi, naunaiqtavut Kanatami Nutaqqat Ublua, Kanatami Katimayiit hapkununga Nutaqqanun Inulgamiqnunlu Uqaqtiuyut (CCCYA) akhuuqhaiyut kanatamun, aviktuqhimayunun uvalu haamlat kavamangit, uvalu tamaita Kanatamiut, itqumalugu tungavia pilaagutinun nutaqqanun inulgamiqnunlu. Ukua CCCYA katimayiuyut hapkununga nutaqqanun uqaqtiuyut, uqaqtiliqtuiyi uvalu kivgaqtuqtut tamaini Kanatami kitut pitquyauyut ilauyut hivumuuqtilugit pilaagutait nutaqqat inulgamiitlu. Tamapta ilikuuqtugut havaktit pittiagutikkut maligat, uvalu havaktugut uqautigilugit ihumaaluutit. Piyaangini pilaagutait nutaqqat inulgamiitlu atuqtauyut attauhiq hivuliuyukhaq.

Nutaqqat pilaagutait amigaitqiat hapkunanga ihumagiyauyunin, naunaitumik titiraqhimayut uvani United Nations Conventionkunin hapkununga Pilaagutainun Nutaqqat (UNCRC), nunaqaqaaqtut tutqikhaqtauhimayuq hapkunanga Kanatami kavamanin uvani 1991mi. Uka UNCRC pihimayut kangiqhidjutainun hapkua tungaviit pidjutit tamainun nutaqqanun.

Taimaali hapkua pilaagutit naunaitpiaqtumik titiraqhimayut, kihimi, naunaiyautigingitaa tamaita inuit ilihimayait - qanuginia aalanguqtitauyukhaq. Hapkunanga 54nin titiraqhimayunin, ukua UNCRCtkut piyaut tapkua nutaqqat piqaqtut pilaagutqaqtut tuhaayaulutik (Titiraqhimayuq 12mi) pilaagut niqinun, anugaanun uvalu iglukhainik (Titiraqhimayuq 27mi), pilaagut atuqlugu inmi pitquhini (Titiraqhimayuq 30mi), pilaagut piqangiluni ihuinaagutinun (Titiraqhimayuq 19, 34, 35, 36, 37milu) uvalu pilaagutinik aaniaqtailinikkut munagidjutinik (Titiraqhimayuq 24mi) uvalu ilihaqniqmun (Titiraqhimayuq 28mi).

Uvani Kanatami Nutaqqat Ubluani, akhuuqhaiyugut tamainun nangiqlutik hapkununga hulidjutinun akhuugutigilugu nutaqqat pilaagutainun. Una akhut akhuuqnaqtuq ilauyuq pilaagutinun hapkununga nunaqaqaaqtunun nutaqqanun inulgamiqnunlu kitut aulahimaaqtut akhuvalaaq kivgaqtuqtaungitut uvani nutaqqat ikayuutaitigut auladjutaini.

Taimaali Kanata nakuuyumik aulaliqtut ilaini kituni, uvagut kavamavut naunaitpiaqtumik pidjutigiluangitait pittiaqnikkut haffumunga nutaqqat pilaagutainun aalanin, imaa kangiqhipkainiqmik nutaqqanun uvalu ingniqnun mikhaagun nutaqqat pilaagutainik, uvalu ilauyut nutaqqat pilaagutait ilihaqvikni ilihaidjutini. Taimaa attauhip inulgamiup uqaqtaa, “Nutaqqat uvalu munaqhiyut angayuqaat ilihimayukhat nutaqqat pilaagutainik nutaganuangutilugit uvalu qanugiliugutigilugulu.”

Nutaqqanun uqaqtiunikkut, akhuuqtugut piyaangini nutaqqat inulgamiit ilihimapkaqlugit inmi pilaagutainun. Ayungnaqtuq nutaqqat uvaluuniin inulgamiup Hapkutigut Kanatami Katimayiit Nutaqqanun Inulgamiqnunlu Uqaqtiuyut Kanatami Katimayiit Nutaqqanun Inulgamiqnunlu Uqaqtiuyut katimaqyualiqiyut hapkununga Maligatigut pitquyauyumik uqaqtiuyut haffumunga pilaagutainun nutaqqat inulgamiitlu. Hapkua uqaqtiuyut aulaniaqtut ataani aalakiiktunik atinik (Uqaqti, Kivgaqtuiyit, Uqaqtiliqtuiyi, Kamisina), kihimi tamaita kivgaqtuqtiuluaqtut kituni aviktuniini uvalu nunavunmi. Tamaita CCCYAtkut ilauyut ilikkut maligaitgut havakti kitut uniudjuqtut haffumunga Maligaliuqvikmingnun pittiaqhimayunun nunamingnun. Attautit CCCYAnun ilauyut havaktut maligatigut aulayaamingni pidjutiqaqtunun tamna nanminikuuqtuq kavamat munagiyaat uvaluuniin aulapkaqhugu. Ktimayiit ilauyut hapkunanga nainin aviktuqniinin uvalu malguk aviktuqhimayuk Albertami, British Columbiami, Manitobami, New Brunswick, Newfoundland, Ontario, Quebec, Saskatchewan, uvalu Yukonmi. ilitagilugu pilaagutitik ihuinaaqtakpata. Taimaali tuqhulauqtugut attautinun.

Kanatamiunun, hapkualu kavamanun, hivuliutilugu ilihimalugit hapkua UNCRCtkut, nangiqlutik ikayuutigilugu nutaqqat pilaagutait, uvalu aulapkaliqlugu piyaangini pilaagutait nutaqqat inulgamiitlu inuuhiptingnu munagiliqlugit

Qanuq itpa aulagutikhaa? Naunaiyautaa pilugit pinahuagutit kangiqhipkaqlugit mihaagun nutaqqat pilaagutainik. Naunaiyautaa ikayuqlugit nutaqqat inulgamiitlu nunallaaptingni ilihimaliqlugit inmi pilaagutitik. Imaalu ituq uqaqliqluta humi nutagaq inulgamiqluuniin ihagiaukpata ikayuqtikhamingnik. Tutqikhautaa nigiuklugit kavamat maliliqlugit hapkua UNCRCtkut, uvalu pidjutigilugit kiunautigiliqlugitlu.

###

Hapkutigut Kanatami Katimayiit Nutaqqanun Inulgamiqnunlu Uqaqtiuyut

Kanatami Katimayiit Nutaqqanun Inulgamiqnunlu Uqaqtiuyut katimaqyualiqiyut hapkununga Maligatigut pitquyauyumik uqaqtiuyut haffumunga pilaagutainun nutaqqat inulgamiitlu. Hapkua uqaqtiuyut aulaniaqtut ataani aalakiiktunik atinik (Uqaqti, Kivgaqtuiyit, Uqaqtiliqtuiyi, Kamisina), kihimi tamaita kivgaqtuqtiuluaqtut kituni aviktuniini uvalu nunavunmi. Tamaita CCCYAtkut ilauyut ilikkut maligaitgut havakti kitut uniudjuqtut haffumunga Maligaliuqvikmingnun pittiaqhimayunun nunamingnun. Attautit CCCYAnun ilauyut havaktut maligatigut aulayaamingni pidjutiqaqtunun tamna nanminikuuqtuq kavamat munagiyaat uvaluuniin aulapkaqhugu. Ktimayiit ilauyut hapkunanga nainin aviktuqniinin uvalu malguk aviktuqhimayuk Albertami, British Columbiami, Manitobami, New Brunswick, Newfoundland, Ontario, Quebec, Saskatchewan, uvalu Yukonmi.